بسیاری از افراد گمان می‌کنند که سیگار الکترونیکی یک راه نجات برای رهایی از شر دخانیات و ترک سیگار است. البته این آمار در خارج از ایران بیشتر می‌باشد. اگرچه استعمال دخانیات به هیچ عنوان عادتی سالم به شمار نمی‌آید، اما بنا بر دید عمومی آسیب‌های آن کمی کمتر از سیگار عادی است. متأسفانه، باید به اطلاعتان برسانیم که اثرات طولانی مدت این گونه سیگار‌ها هنوز از دید عموم پنهان است و چه بسا در دراز مدت، مضرات سیگار الکترونیکی بسیار بیشتر از سیگارهای دخانی خواهد بود. یکی از مواردی که محققان به آن دست یافته‌اند، اثرات منفی و مضرات سیگار الکترونیکی بر روی سیستم ایمنی بدن انسان است.
مضرات سیگار الکترونیکی بر روی سیستم ایمنی بدن
سیگارهای الکتریکی در حال حاضر بسیار محبوب هستند و در برخی از موارد می‌توانند به خلاصی از دخانیات نیز کمک کنند، اما باید بدانید که سیگارهای الکترونیکی نه تنها به اندازه تنباکو برای سلامتی شما مضر هستند، بلکه حتی به میزان قابل‌توجهی اثرات منفی بیشتری نیز دارند.
محققان مطالعه‌ای را منتشر کردند که نشان‌دهنده مضرات قابل توجه این محصول بر روی سلامت کلی بدن از جمله سیستم ایمنی هستند. واقعیت این است که مصرف تنباکو فقط بر روی چند ژن که به طور معمول در سلول‌های اپیتلیال دستگاه تنفسی برای دفاع ایمنی قوی فعالیت می‌کنند، تأثیر می‌گذارد. دود حاصل از مصرف تبناکو چند صد مورد دیگر از فعالیت این ژن‌های بسیار مهم را مختل می‌سازد. ساده‌تر بگوییم هر چه تعداد کمتری از این ژن‌ها فعال باشند، سیستم ایمنی ضعیف‌تر و خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی، عفونت‌های ویروسی و التهاب نیز بیشتر می‌شود.
طبق یک مطالعه معتبر در آمریکا، استنشاق بخارهای طعم‌دار سیگارهای الکتریکی بدون عواقب نیست. حداقل تا آنجا که به «بیان ژن‌های موجود» در سلول‌های اپیتلیال راه‌های هوایی مربوط می‌شود. “بیان ژن” به معنای توانایی ژن‌ها برای انجام وظایف خود همچون ایجاد پروتئین‌های خاص مانند مواد پیامرسان، آنزیم‌ها، آنتی‌بادی‌ها و … از سلول مربوطه می‌باشد.
سیگار الکترونیکی یا دخانی: کدام یک بهتر است؟
بر خلاف باور عموم، سیگارهای الکترونیکی نسبت به سیگارهای دخانی آسیب بیشتری به بدن می‌رسانند. به منظور بررسی اثرات سیگار الکترونیکی بر روی ژن‌های دستگاه تنفسی فوقانی، از 39 شرکت‌کننده داوطلب در آزمایشی استفاده شد. 13 غیرسیگاری، 14 سیگاری و 12 مصرف‌کننده سیگار الکترونیکی خود را در این آزمایش شرکت کردند. هر شرکت‌کننده یک فایل دقیق از زمان مصرف سیگار خود را به همراه دارد. محققان، ادرار و خون شرکت‌کنندگان را برای تعیین قرار‌گیری آن‌ها در معرض نیکوتین و نشانگرهای مرتبط با سیگار را، تجزیه و تحلیل کردند.
تضعیف ژن‌ها توسط سیگار الکترونیکی
پس از سه هفته، نمونه‌هایی از غشای مخاطی بینی شرکت‌کندگان نیز گرفتند تا بیان ژن‌های دفاع ایمنی در آنجا نیز بررسی شود. لایه‌های اپیتلیال مخاط بینی با لایه‌های موجود در ریه‌ها قابل مقایسه است. بنابراین می توان از وضعیت مخاط بینی در مورد وضعیت مخاط ریوی به نتیجه رسید. تمام سلول‌های اپیتلیال که مجاری هوایی را می‌پوشانند از بینی گرفته تا کوچک‌ترین برونش‌های عمیق در ریه، باید عملکرد کاملی داشته باشند تا ذرات خارجی و میکروب‌های مضر را شناسایی کرده و به خارج از بدن منتقل کنند تا افراد بیمار نشوند. بنابراین سلول‌های اپیتلیال برای یک سیستم ایمنی کارآمد بسیار مهم هستند. ژن‌های شما دستور تشکیل مواد ایمنی را می‌دهند، چه این مواد پیامرسان خاص و چه آنزیم‌ها یا آنتی‌بادی‌ها باشند، به طور کامل واکنش دفاعی بدن را ایجاد می‌کنند.
مدت‌هاست که مشخص شده است، سیگار کشیدن بر این ژن‌ها تأثیر می‌گذارد. بنابراین افراد سیگاری نسبت به افراد غیر سیگاری مستعد ابتلا به بیماری‌های دستگاه تنفسی فوقانی هستند. در مطالعه حاضر، 53 ژنی که به درستی کار نمی‌کردند در گروه افراد سیگاری یافت شد. با این حال، در گروه افرادی که سیگار الکترونیکی مصرف می‌کردند، 358 ژن وجود داشت که دیگر به درستی کار نمی‌کردند. محققان شدت آسیب ژنی را در افراد سیگاری و غیرسیگاری مقایسه کردند. آن‌ها دریافتند همان ژنی که قبلاً در افراد سیگاری ضعیف شده بود، در ویِپرها به شدت آسیب دیده بود. هنوز مشخص نیست که سیگارهای الکترونیکی چگونه منجر به این سرکوب ژنی قوی می‌شوند. اما این نتایج لزوماً به این معنا نیست که سیگارهای الکترونیکی به اندازه سیگارهای سنتی مضر یا حتی مضرتر هستند یا سیگارهای الکترونیکی، مانند تنباکو، اکنون می‌توانند باعث سرطان یا سایر بیماری های مرتبط با سیگار شوند.
بیشتر این هدف مد نظر است که بدانید سیگار دخانی و سیگار الکترونیکی آنقدر با یکدیگر متفاوت هستند که باید بدانید استعمال دخانیات تأثیرات کاملاً متفاوتی بر ارگانیسم و عملکرد آن نسبت به سیگار دارد و بنابراین می‌تواند منجر به بیماری‌های کاملاً متفاوتی شود.
کلام آخر
ما می‌دانیم که استعمال دخانیات به طور کلی منجر به ایجاد بیماری‌هایی مانند COPD، سرطان و آمفیزم می‌شود، البته این بیماری‌ها جزء پیامدهای بلند مدت سیگار می‌باشند. این نتایج طی سال‌ها تحقیق و مطالعه بر روی سیگار دخانی و اثرات آن بر روی سلامتی به دست آمده است اما از آنجایی که مدت زمان زیادی از عمر سیگارهای الکترونیکی نمی‌گذردتحقیق‌های جامعی نیز در این زمینه وجود ندارند و باید صبر کنیم تا ببینیم اثرات بلندمدت و منفی سیگارهای الکترونیکی بر روی بدن چگونه خواهند بود.
به خاطر داشته باشید که این مطلب نباید برای خود تشخیصی یا خود درمانی استفاده شود. بنابراین آن را جایگزین پزشک متخصص نکنید و همیشه در هر اقدامی برای ترک ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
