یکی از مهم‌ترین چالش‌ها هنگام ترک سیگار، وابستگی روانی به آن است. وابستگی روانی به دخانیات، بیش از هر چیزی انسان را با این واقعیت روبرو می‌سازد که سپری کردن موقعیت‌های خاص بدون سیگار واقعا دشوار است.
نکات طلایی در رابطه با ترک سیگار
فعالیت‌هایی که به سیگار گره می‌خورند
سیگار برای افراد کارکردهای روانی متفاوتی دارد و می‌تواند دلیلی برای استراحت، گفتگو و یا کمکی برای سرپوش گذاشتن بر ناامنی‌های درونی آن‌ها باشد. برای برخی این سیگار می‌تواند بعد از غذا و برای برخی دیگر، پاداش یک روز کاری سخت باشد. برای کسی که سال‌هاست سیگار می‌کشد، تعداد زیادی از این عملکردهای سیگار روی هم جمع می‌شوند و دست به دست هم می‌دهند تا فرد به صورت مکرر سیگار بکشد. جالب است بدانید که حتی خود سیگاری‌ها هم از تمامی عوامل روانی مصرف خود آگاهی کامل ندارند و شاید بعد‌ها پس از مشورت با پزشک و یا روانشناس متوجه آن‌ها شوند. واقعیت این است که این تاثیر سیگار بر روی مغز است که نقطه شروع اعتیاد به نیکوتین می‌باشد، بنابراین بهتر است از اینکه غافل نشوید.
لذت جسمانی برای افرادی که سیگار می‌کشند، اغلب از طریق احساس خوب پس استفاده از تنباکو ایجاد می‌شود. سیگار همچنین از نظر عاطفی با موقعیت‌های خاص ارتباط تنگاتنگی دارد. تکرار مداوم این ارتباط به طور ناخودآگاه باعث ایجاد پلی میان سیگار و موقعیت مربوطه می‌شود. برخی از ارتباطات رایج با سیگار عبارتند از: راحتی، لذت، پاداش و یا استراحت. این اثرات مثبت کوتاه مدت سیگار عموما بسیار زود بر روی افراد آشکار می‌شوند. غافل از آنکه افراد عموما اثرات منفی بلند مدت را نادیده می‌گیرند. این تاثیرات به مرور با گذشت زمان در زندگی ظاهر می‌شوند.
مواقع استرس‌زا، عامل اصلی وابستگی روانی به سیگار
در موقعیت‌های استرس‌زا، سیگار اغلب «راه نجات» برای افراد سیگاری است که مدت‌ها در انتظار آن هستند و ذهن آن‌ها مدام به آن‌ها پیام می‌دهد که «همه چیز را رها کن و سیگار بکش!»
اگر سیگاری‌ها بر این باور باشند که با کمک سیگار می‌توانند با استرس خود بهتر کنار بیایند، درواقع در معرض نوعی مغالطه قرار می‌گیرند. مطالعات مختلف نشان می‌دهند که اثر آرام‌بخش سیگار عمدتاً به این دلیل است که استرسی که باید با عوامل طبیعی از بین برود، توسط نیکوتین سریعا محو و کاهش می‌یابد. درحالیکه افراد هم به خوبی می‌دانند که فقط برای لحظه‌ای کوتاه آن حس را دارند بی آنکه ریشه آن را پیدا کرده و حلش کنند.
به همین دلیل، موقعیت‌های استرس‌زا چالشی خاص برای کسانی است که می‌خواهند سیگار را ترک کنند. بنابراین باید از قبل نحوه واکنش به موقعیت‌های استرس‌زا را در نظر گرفت. اقدامات جایگزین باید عملکرد سیگار در موقعیت های استرس زا را کاملا پر کند تا فرد دوباره به یاد سیگار نیفتد.
کلام آخر
برخلاف وابستگی جسمانی که تنها چند هفته پس از آخرین سیگار به سختی قابل مشاهده است، وابستگی روانی را نمی‌توان به یک دوره زمانی خاص محدود کرد. گسترده‌ترین طیف ممکن از روش‌های تمدد اعصاب یا تکنیک‌های مدیریت استرس می‌تواند در گذشت زمان به دور ماندن از سیگار کمک کند.
