طبق یک مطالعه معتبر، نوجوانان و جوانانی که دارای اضافه وزن هستند، بیشتر از همسن و سالان لاغر خود سیگار می‌کشند. علت این امر این است که گوش آن‌ها مدام با جملاتی همچون«چند نخ سیگار در روز آن چنان هم مضر نیست»، «سیگار شما را جذاب می‌کند» و باورهای غلطی نظیر «سیگار به کاهش وزن کمک می‌کند!» پر شده است. اگر از آن‌ها علت مصرف سیگار را بپرسید، چنین پاسخ‌هایی را به شما خواهند داد. آن‌ها نمی‌دانند که روش‌های بسیار امیدوارکننده‌تر و سالم‌تری برای کاهش وزن نسبت به سیگار وجود دارد.
در سال‌های 1995 تا 2001، بیش از 15000 نوجوان به عنوان بخشی از یک مطالعه ملی سلامت نوجوانان، مورد بررسی قرار گرفتند. شرکت‌کنندگان به سوالاتی در مورد قد، وزن و میزان مصرف سیگار و الکل پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل آماری، ارتباط نگران‌کننده‌ای را بین نوجوانان با شاخص توده بدنی بالا (واحد مورد استفاده برای ارزیابی وزن بدن) و مصرف سیگار نشان می‌دهد.
چرا نوجوانان سیگار می‌کشند؟
نکته مهمی که وجود دارد این است که نوجوانان در واقع سیگار را به این دلیل که از آن لذت می‌برند شروع نمی‌کنند، بلکه به این دلیل است که به طور غریزی تسلیم فشار همسن و سالان خود و محیط می‌شوند. مواردی همچون میل به خونسردی مانند دیگران، احساس پذیرفته شدن و دوست داشته شدن توسط دیگران و حس بزرگ شدن به خصوص در سال‌های اولیه شکل‌گیری هویت در نوجوانان بسیار قوی است که می‌خواهند با استفاده از سیگار آن‌ها را به دست آورند.
همانطور که همه ما دیده‌ایم و می‌بینیم برخی از نوجوانان در سنین پایین اعتماد به نفس قوی پیدا می‌کنند. این دسته از نوجوانان به راحتی دیدگاه و نظرات خود را بیان می‌کنند. اما برخی دیگر خجالتی و محتاط هستند که همیشه دچار ترس از دست دادن دوستان، گروه‌ها و حتی مواجهه با افراد با اعتماد به نفس ترجیح می‌دهند که از بیان نظراتشان خودداری کنند. این دسته از نوجوانان اجازه می‌دهند که دیگران نظر خود را به آن‌ها دیکته کنند. طبق بررسی‌ها، گروهی که عزت نفس بسیار پایینی دارند، بیشتر شامل جوانان و نوجوانان دارای اضافه وزن هستند. آن‌ها خود را با سایر همکلاسی‌هایشان یا ستارگان سینما می‌سنجند که بسیار زیباتر و یا لاغرتر از خودشان به نظر می‌رسند.
سیگار به جای رژیم غذایی سالم
بسیاری از نوجوانان دارای اضافه وزن معتقدند که نه تنها سیگار آن‌ها را جذاب‌تر نشان می‌دهد بلکه می‌تواند با مشکل اضافه وزن نیز مقابله کند. سال‌هاست که این فرضیه و تفکر که سیگار احساس گرسنگی را سرکوب می‌کند و در نتیجه به کاهش وزن کمک می‌کند در اذهان وجود دارد. اما این باور، یک اشتباه محض است. محققان ثابت می‌کنند که سیگار دقیقا از اثرات معکوسی بر این زمینه دارد. طبق تحقیقات مشخص شد که افراد سیگاری تمایل بیشتری به مصرف غذاهای چرب دارند. میل به غذاهای پرکالری نیز به شدت باعث ایجاد چاقی می‌گردد.
همچنین، از آنجایی که سیگار باعث افزایش سطح قند خون نیز می‌شود، باعث می‌شود تا میل به غذا در فرد سیگاری افزایش یابد. بنابراین اگر هدف شما کاهش وزن است، استفاده از سیگار نه تنها کمکی به شما نخواهد کرد، بلکه باعث چاقی بیشتر شما نیز خواهد شد.
بیشتر بخوانید: تاثیر سیگار بر سوخت و ساز بدن چگونه است؟
نقش والدین در محافظت از فرزندان در این زمینه چیست؟
اولین سیگار معمولا همیشه مزه منزجر‌کننده‌ای دارد و با میل شدید به سرفه و حالت تهوع همراه است. هنگامی که والدین تلاش می‌کنند تا فرزند خود را از این دام بیرون بیاورند، اغلب دچار درماندگی می‌شوند. اما والدین باید توجه داشته باشند که نقش آن‌ها در مرحله کودکی و نوجوانی فرزندانشان بسیار پررنگ است. آن‌ها با شناخت نیازهای فرزندانشان و محبت به جا می‌توانند اعتماد به نفس فرزندان خود را تقویت کنند. والدین با در پیش‌گیری این روش این به آن‌ها جرات می‌دهند که اگر در دایره دوستانشان کسی خواسته نا‌معقولی از فرزندشان داشته باشد، بتوانند با صراحت و بدون هیچونه احساس منفی و ترسی «نه» بگویند.
پدر و مادرها می‌توانند الگوی مثبتی باشند و عواقب برخی رفتارهای اعتیادآور را به گونه‌ای آموزش دهند که نوجوانان و جوانان به دنبال راه‌حل‌های دیگری برای مشکلات کوتاه‌مدت خود باشند و جذب دخانیات نشوند. والدین همچنین در برخورد با اضافه وزن و چاقی مهم‌ترین الگو برای فرزندانشان هستند. وقتی والدین سالم غذا بخورند و به طور منظم ورزش کنند، برای کودکان و نوجوانان نیز آسان‌تر خواهد بود که به یک سبک زندگی سالم‌تر راه پیدا کنند.
